Üretimin Püf Noktaları
Yuvalık Kontrolü: Kuluçkadaki çiftler, özellikle dişi muhabbet kuşu mümkün olduğunca az rahatsız edilmelidir. Yumurta ve yavru kontrolü yapılırken yuvalığın kapağı bir anda açılmamalıdır.
Yuvalık kontrolünün günde en az iki defa yapılmasında fayda vardır. Bu kontroller anne veya babanın zarar verdiği yavruları daha erken fark etmenizi sağlar, yavruların daha fazla zarar görmesini engelleyebilirsiniz. Yumurtayı kırmış fakat yumurtadan çıkamamış civcivlerin yumurtadan çıkmasını sağlayabilirsiniz. Günü geldiği halde yumurtadan çıkmamış yavruları kurtarmanın yolu ise yumurtalara numara vermek ve zamanında çatlamayan yumurtaları özenli bir şekilde açmaktır.
Üretim ortamı ve malzemeler: Üretim ortamı temiz, sessiz ve güneş alan bir ortam almalıdır. Bazı üreticiler zifiri karanlık ortamlarda sadece florasan lamba kullanarak üretim yapmakta, kuşlar belki de ömürleri boyunca güneş ışığından mahrum kalmaktadır ki bu da çok yanlıştır. Üretimde kullanılan malzemeler her çift için farklı olmalıdır. Örneğin her çiftin yem, mama kapları, suluğu ayrı olmalıdır. Bu sayede üretim hande ortaya çıkabilecek bir salgın hastalı daha kolay fark edebilir ve önleminizi alabilirsiniz. Verimli üretim yapabilmek için çiftlerinize en iyi imkânları sağlamalısınız, üretimdeki muhabbet kuşlarının uçma imkânları olmadığı için üretimde kullanılan gözler mümkün olduğunca büyük olmalıdır. Yuvalıklar da yavruların anne tarafından ezilmemesi için veya birbirini ezmemeleri için yeterince büyük olmalıdır.
Yuvalık ne zaman takılmalıdır? Muhabbet kuşları 8-12 aylık arasında erişkin olurlar, dişilerin erişkinliğe ulaşması erkek muhabbet kuşlarından daha uzun sürer. 6 aylık bir çift muhabbet kuşunun kafesine yuvalık takmak doğru değildir. 9 aylık olduklarında çiftlerinizin kafesine yuvalık takabilirsiniz. Dişinin yuvalığa ilgi duyması ve yumurtlaması 2-3 ay sürebilir. Damızlık muhabbet kuşlarını satın aldığınızda ortama alışmaları için onlara en azından 1-2 ay süre tanımalısınız. Birçok kişi sabırsız davranıp satın aldığı damızlık muhabbet kuşlarını eve getirdiği gibi kafeslerine yuvalık takmaktadır. Kuşları satın alan kişi, kuşların geldiği ortamı, yorgun olup olmadıklarını, yaşlarını bilmediği için kafese hemen yuvalık asmak doğru değildir.
Eş seçimi veya tanıştırma nasıl yapılmalıdır? Genelde evde tek muhabbet kuşu besleyen insanlar evcil hayvan mağazalarından satın aldıkları 2. bir kuşu eve getirdiklerin kuşların hemen eş olacaklarını zannederler. Durum hiç de sanıldığı gibi değildir. Örneğin uzun yıllar tek bakılan muhabbet kuşları yıllarca kendi türünden bir canlı görmedikleri ve insanlar ile arkadaşlık etmeyi seçtikleri için eve yeni gelen kuşa hiç ilgi göstermezler hatta kıskanıp ona zarar vermeye de kalkışabilirler. Bu yüzden 1 yaşını doldurmadan tek beslediğiniz kuşunuza eş almanızı tavsiye ederiz. Eğer çift olarak kuş satın alıyorsanız ve yavru alma hevesiniz varsa kuşları satın alacağınız yerde bir müddet kuşları izleyip, birbiriyle anlaşan, birbirini kaşıyan veya besleyen bir çift muhabbet kuşunu seçmelisiniz. Tek olarak baktığınız bir muhabbet kuşuna eş almak istediğinizde yapılacak en doğru davranış ona eşini kendisinin seçme fırsatını tanımanızdır. Örneğin kuşunuzu evcil hayvan mağazasında birçok arkadaşının bulunduğu bir kafese koyup bir süre izlersiniz. Anlaştığı bir muhabbet kuşu varsa onu satın alırsınız. Dişi muhabbet kuşları daha zor eş seçtikleri için salmadaki erkek sayısının dişi sayısından daha fazla olmasında yarar vardır. Eğer kuşunuzun eşini seçme şansı yok ve siz ona eş aldıysanız onları bir araya getirdiğinizde anlaşabilmeleri için onlara zaman tanımalısınız. Örneğin 2. kuşunuzu satın aldığınızda onları bir süre ayrı kafeslerde tutup daha sonra bir araya getirmek, tanıştırma için sıkça kullanılan bir yöntemdir.
Üretim için çift seçimi: Muhabbet kuşu üretmeye karar veren insanlar genelde evcil hayvan mağazalarından yaşını ve geçmişini bilmedikleri damızlık muhabbet kuşları satın alırlar. Yavru alma hevesi olan herkese tavsiyemiz yavru muhabbet kuşları alıp bunları büyütmesidir, yani yaklaşık 1 senelik bir bekleme suresi vardır. Damızlık muhabbet kuşlarını satın aldığınızda bu kuşların gemcisini, yaşlarını bilmediğiniz için onlara ne kadar iyi bakarsanız bakin yavru alamayabilirsiniz. Örneğin dişi yumurtlasa bile yumurtlarına kiran bir kus olabilir veya erkek dişi kuşlara hiç ilgi göstermeyen çok yaşlı bir kus olabilir.
Eş alırken nelere dikkat edilmelidir? Tek baktığınız muhabbet kuşunuza eş alırken mümkün olduğunca onun yaşına yakın bir muhabbet kuşu almanızda fayda vardır. Örneğin 2 yaşındaki bir muhabbet kuşuna 2-3 aylık bir yavruyu eş olarak almak doğru değildir. 2 yaşındaki kuş çiftleşmeye fazlasıyla istekli ise davranışları yavru için fazlasıyla rahatsız edici olabilir. 1 yaşındaki bir muhabbet kuşuna mümkünse 6 aylıktan daha büyük bir eş alınmalıdır. 3-4 yaşındaki bir muhabbet kuşuna ise en azından 1 yaşında bir eş alınması daha uygundur.
Muhabbet kuşlarından kaç yaşına kadar yavru alınabilir? Dişi muhabbet kuşlarından 3-4 erkek muhabbet kuşlarından 6 yaşına kadar yavru alınabilir. İlerleyen yaşına rağmen hala çiftlerinizden yavru almaya çalışırsanız onların sağlığını tehlikeye atan durumlar söz konusu olabilir. Örneğin yumurta tıkanması yaşlı kuşlarda daha fazla görülür ve dişi muhabbet kuşunuzun ölümüne sebep olabilir. İlerleyen yaşlarda yavru bakımı çiftler için daha stresli ve yıpratıcıdır.
Kızıştırma: Çiftleşme ve üreme belirtileri göstermeyen kuşları daha istekli hale getirmek için çeşitli yöntemler denemek mümkündür. Uygulanabilecek yöntemler bazı çiftlerde işe yarayabilir, bazılarında işe yaramaz. Örneğin yem karışımına nijer gibi kızıştırıcı tohumlar ekleyebilirsiniz. Çiftlerinize çok az miktarda bal verebilirsiniz. Salmalarda dinlendirme yoluna gidebilirsiniz. Kuşların anlaştıkları halde çiftleşmemesinin sebebi %90 sahibinin onlara uyguladığı bakım ile ilgilidir. Bakım koşullarınızı yeniden gözden geçirmeniz gerekir.
Üretime hazırlama: Üreticiler kuşlarını üretime hazırlarken onları salmalarda tutarlar, salmalarda barınan muhabbet kuşlarının uçma imkânları vardır. Uçma imkânına sahip olan kuşlar da kafeste bakılanlara göre fiziksel anlamda üretime çok daha hazır olurlar. Salmalarda daha geniş hareket alanı olduğu için vücutlarında yağlanma daha az olur. Üretime hazırlanan kuşlara daha az yağlı bir yem karışımı verilmesi daha uygundur. Örneğin salmalardaki kuşlarda yemdeki aspur (darıya oranla daha yağlı bir tohumdur) oranı %20 üretimdekilerde %35 olabilir. Üretimdeki çiftler yavru büyüttükleri için her gün mama verilmesi gerekmektedir. Salmalarda üretime hazırlanan kuşlara çok daha seyrek olarak mama verilmelidir. Örneğin haftada 1-2 defa.
Dişi ve erkek muhabbet kuşu üreme isteğini nasıl belli eder? Dişi muhabbet kuşları yumurtlayacakları zaman normalden daha fazla kalsiyum tüketirler. Eğer kafese asılı bir yuvalık varsa dişi muhabbet kuşu zamanının çoğunu yuvalıkta geçirir. Bu sırada yuvalığın içinde kemirme sesleri duyabilirsiniz. Dişi muhabbet kuşu yuvalık zeminini içgüdüsel olarak kemirir. Erkek muhabbet kuşları çiftleşmek istediklerinde eşlerine sürekli kur yaparlar, erkek ayağını dişinin sırtına koymaya çalışır.
Yavrunun gelişimi ve bağımsızlığını kazanması: Yavrular genelde 4-5 haftalıkken yuvalıktan atlamaya başlarlar veya erkek/dişi muhabbet kuşu tarafından yuvalıktan atılırlar. Üreticiler genelde yuvalıktan atlayan yavruları hemen ayırırlar, yavru yem yemeyi biliyorsa onu ayrı tutmaya devam ederler, yavru yem yemeyi bilmiyorsa onu tekrar yuvalığa geri koyarlar.
Bir çift kaç yavru bakmalıdır? Bir çift muhabbet kuşu her kuluçkada ortalama 4-6 arası yavruya fazla zorlanmadan bakabilir. Tavsiye edilebilecek sayı ise bir çifte en fazla 5 yavru baktırmaktır. Çiftler 2 aylık aralarla üst üste kuluçkaya yattıkları için her kuluçkada 6-7 yavru bakmak onlar için fazlasıyla yıpratıcı olur. Bu yüzden eğer çiftiniz birden fazlaysa fazla olan yumurtaları veya yavruları daha az sayıda yavru büyüten çiftlerinde altına koymak iyi bir yöntemdir.
Bir dişi senede kaç defa kuluçkaya yatabilir? Bu sorunun cevabı aynı zamanda muhabbet kuşlarınızın yaşıyla da ilgilidir. Muhabbet kuşları eğer yuvalıkları çıkarılmazsa bütün bir sene boyunca yavrulayabilirler. Bu kesinlikle yapılmamalıdır çünkü yuvalık çıkarılmazsa zaman ilerledikçe sorunlar baş göstermeye başlar. Eşler hiç durmadan üst üste kuluçka yaptıkları için aşırı derecede zayıflar ve ölebilirler. Yorgun düştükleri için yavrulara olması gerektiği gibi bakamazlar. Yumurtadan çıkan yavrulardan bir kısmı ölür. Genç 2-3 yaşlarında bir çift muhabbet kuşu bir senede hiç zorlanmadan 3-4 defa kuluçkaya yatabilirler. İdeal olan ise çiftlerinizden senede ortalama 2-3 defa yavru almaktır. Üreticiler için bu sayı 4-5 olabiliyor. Unutulmaması gereken nokta çiftlerin kuluçkalardan sonra dinlendirilmesidir. Örneğin 8 aylık zaman diliminde üst üste 4 defa yavru alınan bir çift muhabbet kuşu en azından 4-5 ay salmalarda dinlendirilmelidir. Kuşların yaşı ilerledikçe kuluçka sayıları azalır, kuluçka sırasında çıkan problemler de artar.
Yavrular birbirini besleyebilir
Üretim süresince bakım ve beslenme: Üretimdeki çiftler ve yavruları için kuluçka süresince her gün mama yapılması gerekir. Mamalar belirli saatlerde verilmeli ve belirli bir süre sonunda toplanmalıdır. Dişi muhabbet kuşları bu dönemde yumurtlarken kaybettikleri kalsiyumu karşılamak için yavrular yumurtadan çıktıktan sonra yumurta kabuklarını yerler. Ayrıca her gün verdiğiniz yumurta mamasına haşladığınız yumurtanın kabuklarını toz haline getirip ekleyebilirsiniz. Kuşların kalsiyum ihtiyacını karşılaması için kafeslerinde her zaman mürekkep balığı kemiği veya alçıdan yapılmış gaga taşları bulunmalıdır.
Üretim aşamalarında yuvalığın ve kafesin temizliği: Kuluçka sırasında ve yavrular yumurtadan çıktıktan sonra çekinmeden kafes temizliğini her zamanki gibi yapabilirsiniz. Üretim aşamalarında genelde akıllarda soru işareti yaratan konu yuvalığın temizliğidir. Üreticiler genelde yuvalığın içinde kullandıkları talaşı her kuluçkada değiştirirler. Yavruların tamamının yuvalıktan atlama süreleri olan yaklaşık 2 aylık süre zarfında yuvalığın içinde kullanılan talaşı hiç değiştirmezler. Çiftleriniz sizden ürkmüyorsa ve yavruları elinize almanızı yadırgamıyorlarsa 2 aylık süreçte 2-3 defa yuvalığın içindeki talaşı değiştirebilirsiniz. Eğer yuvalığın içinde talaş veya benzeri bir malzeme kullanmazsanız, yavruların ve dişi muhabbet kuşunun dışkısı yuvalığın içinin balçık gibi olmasına ve kokmasına sebep olur. Dışkılar yavruların ayaklarında kuruyabilir. Bu durumda yavruların ayaklarını ılık suda bekleterek kuruyan bu dışkıları kolayca temizleyebilirsiniz. Yuvalığın içinde talaş kullanılırsa yavruların kendi dışkıları talaşla birleşerek kurur ve yavruların ayaklarının pislenmesi engellenir.
Dişinin yumurtlayacağını nasıl anlarız? Dişi muhabbet kuşu yuvalıkta daha fazla vakit geçirir, seyrek olarak, özellikle çiftleşmek ve dışkılamak için yuvalıktan çıkar. Dışkısının miktarı da normalde kat kat fazla olur. Yuvalığın zeminini kemirir. Normalde daha fazla mürekkep balığı kemiği tüketir.
Bununla pek ilgilenemediğim için bu çok şımardı.Dışarıya çıkınca bir saniye rahat durmuyor.Eşyalarla falan oynasa yine bir şey değil de bizi rahat bırakmıyor . Zaten bir şeyler yerken ya da yiyecek birşeyler varken kesinlikle bırakamıyorum çünkü yemediği içmediği şey yok.Pet shop a götürdüm , kuşlara da illallah ettirdi , kral gibi maşallah.Yani hepsiyle de ilgileniyordu , daldan dalaydı..Yine de ben ona orada layık bir kuş bulamadım.Orada yaptığı hareketlerle de eş alma isteğim biraz azaldı , adam da alma dedi zaten ; ama gerçekten kuşa yazık çünkü ilgilenemiyorum.Çok kuş evcilleştirdiğim için biliyorum , evcil kuşu sadece günde 1-2 defa odaya sal tamam , böyle değil işte. Küsüyorlar deyim yerindeyse.Onun için kesin karar verdim ki bir eş alacağım.Telefonum çalındığı için videolarını koyamadım , inşallah yakında bol bol paylaşır güldürürüz sizleri.Bu arada öteki kuşun da bizimkinden eksik yanı yokmuş.Böyle olacaklarını bildiğim için gidip shop a falan satmak istemedim , verebileceğim başka insanlarda vardı ama onlarında küçük çocuğu olduğu için vermedim.Buradan 20 tl yazdım ki belki alıcı çıkar da evlerine neşe edinirler diye.
