Poyraz KURT
Meraklı Üye
- Katılım
- 19 Ocak 2015
- Mesajlar
- 391
- Tepkime puanı
- 0
MUHABBETKUŞU RENK VE MUTASYONLARI
Muhabbet kuşunuzun hangi türden ve varyeteden olduğunu bulmakta zorlanıyor musunuz? Ya da başka hangi türlerin bulunduğunu mu öğrenmek istiyorsunuz? Belki de muhabbetkuşlarının genetiğini öğrenmeye merak sardınız. Eğer öyle ise, bu bölümde anlatılanları okumalısınız. Değişik muhabbetkuşu mutasyonlarının tamamı ve nasıl elde edildikleri hakkında bilgi edinmek isterseniz, bu bölümü baştan sonuna kadar okumalısınız.
RENK MUTASYONLARI
1- Temel Renkliler
2- Koyu (Siyah) Faktörler
3- Gri Faktörler
4- Mor Faktörler
5- Seyreltik (Soluk) Renkliler
6- Sarı Yüzlüler
7- Lutino/Albinolar
KANAT DESENLERİNE GÖRE MUTASYONLAR
1- Normaller
2- Opaller (Opaline)
3- Pullular (Spangle)
4- Tarçıniler (Cinnamon)
PARÇALI MUTASYONLAR
1- Baskın Parçalılar
2- Çekinik Parçalılar
3- Temiz Kanat Parçalılar
4- Koyu Gözlü Düz Renkliler
ENDER RASTLANAN MUTASYONLAR
1- Tepeliler
2- Devetüyü Kahve Desenliler (Fallow)
3- Semer Sırtlılar (Saddleback)
4- Teksas Temiz Vücutlar (Texas Clearbody)
5- Barut Renkliler (Slate)
6- Antrasitler (Anthracite)
7- Siyah yüzlüler (Blackface)
8- Benekliler (Mottled)
9- Dantel Kanatlılar (Lacewing)
10- Yarım Taraflılar (Half-sider)
RENK MUTASYONLARI
1- TEMEL RENKLİLER
Bütün muhabbetkuşlarının kökeni iki temel varyeteden gelmektedir. Bunlardan biri sarı pigment temeli olan ve sarı kökenli denen varyetedir. Sarı pigmentten yoksun olan diğer varyeteye ise beyaz kökenli denir. Kuşların ait oldukları varyeteyi gösteren bu temel renkler, kuşun yüz maskesinde ve kanat deseni ile başın üzerindeki siyah çizgi ve desenlerin aralarında görülür. (Sarı yüzlü mutasyon istisnadır.) Normalde vücut tüyleri, yapılarındaki mavi rengi yansıtır. Sarı kökenli çoğu varyetede vücut tüylerindeki mavi renk, kökenindeki sarı pigmentlerle kombine olarak genellikle parlak yeşil olarak görünür. Beyaz kökenli muhabbetkuşlarının temelinde sarı pigment bulunmadığı için, vücut tüylerinin yapısındaki mavi renkten ileri gelen parlak mavi bir görünüme sahip olurlar.
Temel Genetik:
Sarı Köken – Baskın
Beyaz Köken – Çekinik
2- KOYU (SİYAH) FAKTÖRLER
Bütün muhabbetkuşlarında koyu, yani siyah faktörü değişik seviyelerde vardır. Bu seviyeler,
1- siyah faktörü olmayan
2- bir siyah faktörü olan
3- iki siyah faktörü olan
olmak üzere 3 çeşittir. Vahşi muhabbetkuşlarında siyah faktörü bulunmaz. Siyah faktörü esasında vücut tüylerinin yapısındaki mavi rengin tonunu etkiler (koyulaştırır). (Vücut tüylerinin tamamı düz renk olan, örneğin Albino/Lutino muhabbetkuşlarında siyah faktörü yoktur ya da varlığı bilinmemektedir.) Siyah faktörü bulunmayan yeşil (sarı kökenli) muhabbetkuşları, orijinal, çok parlak yeşil renklidirler. Bu varyeteler “yeşil” ya da “açık yeşil” olarak adlandırılır. Bir siyah faktörü olan muhabbetkuşunun rengi daha koyu yeşildir. Bu varyeteye “koyu yeşil” denir. İki siyah faktörü olan muhabbetkuşlarında ise renk koyu haki yeşildir. Bu varyete ise, yeşil zeytin rengini anımsattığı için “zeytuni” olarak bilinir. Siyah faktörü bulunmayan mavi (beyaz kökenli) muhabbetkuşları, orijinal, açık tonda, gökyüzü mavisi renginde olurlar. Bu varyeteler “gök mavi” olarak adlandırılır. Bir siyah faktörü olan muhabbetkuşunun rengi biraz daha koyu mavidir. Bu varyeteye “kobalt mavi” denir. İki siyah faktörü olan muhabbetkuşlarında ise renk koyu grimsi mavidir (maviden çok gri gibi). Bu varyete ise, leylak rengini anımsattığı için “lila” olarak bilinir. Siyah faktörün tüm seviyelerinde her tonda koyuluğa yer vardır. Mesela bir “gök mavi” diğer bir “gök mavi”den çok az daha koyu, bir “zeytuni” ise diğer bir “zeytuni”den çok az daha açık olabilir. Fakat genellikle bir muhabbetkuşunun, siyah faktörün hangi seviyesine dahil olduğunu tahmin etmek zor olmaz. Yukarıdaki resimler kıyaslama için kullanılabilir.
Temel Genetik:
Siyah Faktör – Yarı Baskın
Normal – Çekinik
3- GRİ FAKTÖRLER
Gri faktör, bir “renk ilavesi” faktörüdür. Eğer bir muhabbetkuşu gri faktöre sahip ise, o kuşun orijinal vücut renginde gri renk ilavesi var demektir. Gri faktör, ana renk üzerinde oldukça güçlü ve baskın bir etkiye sahiptir. Normal sarı kökenli muhabbetkuşları, gri faktörün etkisi altında “gri/yeşil” görünürler. Normal beyaz kökenli muhabbetkuşları, gri faktörün etkisi altında “gri” renk alırlar.
Temel Genetik:
Gri Faktör – Baskın
Normal – Çekinik
4- MOR FAKTÖRLER
Mor faktör, bir “renk ilavesi” faktörüdür. Ancak gri faktör kadar güçlü bir etkisi yoktur. Eğer bir muhabbetkuşu mor faktöre sahip ise, bunu bilebilir ya da bilemeyebilirsiniz. Gerçek mor renk, kendini sadece kobalt (beyaz kökenli, bir koyu faktörlü) muhabbetkuşlarında ya da çift faktöre sahip gök mavisi (beyaz kökenli, koyu faktörü olmayan) muhabbetkuşlarında gösterir. Sarı kökenli bir muhabbetkuşu mor faktör taşıdığında bunu ayırt etmek çok zordur. Mor, siyah faktörde olduğu gibi genellikle vücut tüylerindeki yeşil rengi koyulaştırır. Bazen, mor faktöre sahip yeşil bir kuşun beline ve kuyruk üstü bölgesine yakından dikkatle bakıldığında, hafif mor bir renk yansıması göze çarpabilir. Bir mor faktör taşıyan gök mavisi muhabbetkuşlarının vücut tüylerinde, özellikle bel ve kuyruk üstü bölgesinde yoğunlaşan (koyulaşan) hafif mor bir renklenme görülür ve bazen normal gök mavisi muhabbetkuşlarından daha koyu görünürler. Lila (iki siyah faktörü olan beyaz kökenli) muhabbetkuşlarında mor faktörü tespit etmek oldukça zordur.
Temel Genetik:
Mor Faktör – Yarı Baskın
Normal – Çekinik
5 - SEYRELTİK (SOLUK) RENKLİLER
Siyah faktöre sahip muhabbetkuşları, aynı zamanda seyreltik (soluk) renklerde de bir dereceye sahip olabilirler. Soluk renkliler, greywing (gri kanat), full-body-color greywing (tam gövde renkli gri kanat), clearwing (temiz kanat) ve dilute (seyreltik (soluk) renk) olmak üzere dört türden oluşur. Gri kanat muhabbetkuşları siyah yerine gri renkte kafa çizgilerine ve kanat tüylerine sahiptirler ve vücut tüylerinin rengi %50 soluktur. Tam gövde renkli gri kanat muhabbetkuşları da aynı gri desenlere ve kanat tüylerine sahiptirler. Fakat vücut tüylerinin renkleri canlı ve parlaktır (açık ya da soluk değildir). Temiz kanat muhabbetkuşlarının gri renkteki kafa çizgileri ve kanat desenleri çok az belli olur ya da hiç yoktur ve vücut tüylerinin renkleri canlı ve parlaktır (açık ya da soluk değildir). Soluk renkli muhabbetkuşlarının vücutlarının tamamı soluk renklidir. Gri renkteki kafa çizgileri ve kanat desenleri oldukça siliktir ve çok az belli olur. Vücut tüylerinin rengi ise %80 soluktur. Hiç soluk renk derecesi olmayan muhabbetkuşu, daha önce bahsettiğimiz normal muhabbetkuşu gibi görünür.
Temel Genetik:
Normal – Baskın*
Gri Kanat – Çekinik, Temiz Kanat Eşleşmesinden Gelenler - Baskın
Temiz Kanat – Çekinik, Gri Kanat Eşleşmesinden Gelenler - Baskın
Soluk Renkli – Çekinik
6- SARI YÜZLÜLER
Sarı yüzlü muhabbetkuşları, sarı kökenli muhabbetkuşları ile beyaz kökenli muhabbetkuşlarının arasındadır. Bunlar; sarı kökenli muhabbetkuşlarına göre daha az miktarda bulunan, değişik değerlerde sarı pigment seviyelerine sahiptirler. Sarı pigment seviyelerindeki bu değişik değerler, birkaç değişik gen oluşumuna neden olur. Görsel olarak sarı yüzlülerde 2 tip vardır: “Tip 1” ve Tip 2”. Tip 1 sarı yüzlü muhabbetkuşlarında yüz maskesini oluşturan tüylerin tamamı sarıdır. Sarı renk, kuyruk tüylerinin kenarlarında da görünebilir. Sarı renk bu bölgelerle sınırlıdır ve muhabbetkuşunun vücut tüyleri normal rengindedir. Tip 2 sarı yüzlü muhabbet kuşları, tip 1 sarı yüzlü muhabbetkuşlarında olduğu gibi sarı renkli yüz maskesi tüylerine ve kuyruk tüylerine sahiptirler. Ancak, yaklaşık 3 aylıkken geçirilen ilk tüy değişiminden sonra sarı renk vücut tüylerine yayılır ve orijinal renge karışarak yeni bir renk meydana getirir. Örneğin gök mavi varyetede, tip 2 sarı yüzlü gök mavi muhabbetkuşlarının vücut tüylerinde türkuaza yakın bir renk meydana gelir. Tip 1 sarı yüzlü gök mavi muhabbetkuşlarında ise, vücut tüylerindeki mavi renk, gök mavi olarak kalır.
Temel Genetik:
Tip 1 – Çekinik
Tip 2 – Baskın
7- LUTİNO/ALBİNOLAR
Lutino/Albinolarda bütün renk ve desenler etkin bir biçimde silinmiş, geriye sadece temel renk (sarı veya beyaz) kalmıştır. Lutino ve albinolar aynı varyetedirler. Sadece, aynı varyete içerisinde sarı kökenli olduklarında farklı, beyaz kökenli olduklarında farklı isim alırlar. Lutinolar, sarı kökenli muhabbetkuşlarıdır ve vücutlarının tamamı sarı renkte olan kırmızı/pembe gözlü kuşlardır. Albinolar, beyaz kökenli muhabbetkuşlarıdır ve vücutlarının tamamı beyaz renkte olan kırmızı/pembe gözlü kuşlardır. Lutino/Albinolardan ortaya çıkan iki mutasyon vardır. “Tarçıni Etki” ile kafa çizgileri ve kanat desenleri açık kahverengi, dantel gibi bir görünüm alarak, lacewing (Dantel Kanatlı) denen varyeteyi oluşturur. Sarı yüzlü albinolarda vücudun tamamı, değişik derecelerde uçuk sarı rengin etkisinde olan normal beyaz renktedir. Bu muhabbetkuşları bazen creamino (kremino) diye adlandırılırlar. Eğer sarı yüz tipi “Tip 1” ise, sarı renk, yüzdeki maske alanı ile sınırlı kalır. Eğer sarı yüz tipi “Tip 2” ise, albinonun tüm vücut tüyleri krem rengine yakın uçuk-sarı renkte olur. Lutino/Albino erkeklerin cere renkleri normalde değişmez. Yetişkin erkek Lutino/Albinolarda cere rengi mordur. Yetişkin dişi Lutino/Albinolar beyazdan kahverengiye kadar değişen normal cere rengine sahiptirler.
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
KANAT DESENLERİNE GÖRE MUTASYONLAR
1- NORMALLER
Normal muhabbetkuşları, türünü en kolay tespit edebileceğiniz mutasyonlardır. Kafa çizgileri ve kanat desenleri, yabani muhabbetkuşlarında olduğu gibidir. Normal muhabbetkuşlarında ince siyah (zebra deseni) kafa çizgileri ve belirgin kanat desenlerinin arasından kök rengi gösteren desenler vardır.*
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
2- OPALLER (OPALİNE)
Opal muhabbetkuşları, kafa çizgileri ve omuz desenlerine göre adlandırılan mutasyonlardandır. Opal mutasyonlarda, kafa ve ense bölgesindeki tüylerde bulunan siyah kafa çizgileri normal mutasyonlara göre daha incedir ve bunların arasındaki kök rengini gösteren alanlar daha kalındır. Bu mutasyona güzellik katan diğer bir özellik ise, vücut tüylerinin renginin ese bölgesindeki kafa çizgileri boyunca ve kanat tüyleri üzerinde de görülmesidir. Opal muhabbetkuşlarının kuyrukları karakteristik olarak, boydan boya, açıktan koyuya değişen renk ve desenlerle kaplı kuyruk tüylerinden oluşur.
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
3- PULLULAR (SPANGLE)
Spanglelerde, kanat ve kuyruk tüylerinde ters desenler olur. Kanat tüylerinde, klasik desen örneklerindeki kenarları beyaz çizgili olan normal siyah tüylerin yerine, genellikle ince, siyah kenar çizgileri olan lekesiz (sarı ya da beyaz) kanat tüyleri vardır. Spangle mutasyonlarda bazen vücut renkleri ile aynı renkte bir parça renk, başın arka kısmında, kafa çizgilerinin arasında da görülebilir. Opallerin aksine, vücut renkleri spanglelerde ense boyunca ve kanat tüylerinde görülmez. Ancak bir muhabbetkuşu aynı zamanda hem opal, hem spangle olarak, kanatlar üzerinde benzersiz bir renk dağılımı sergileyebilirler.
Genetik olarak çift-faktör spangleler, tamamen sarı ya da tamamen beyazdırlar (kök renge bağlı olarak). Eğer düz renkli bir muhabbetkuşunun iris renginde yaşına bağlı olarak normal bir açılma görülüyorsa, o muhabbetkuşu çift-faktör spangledir. Düz renkli diğer türlerden lutino/albinolarda gözler ve iris kırmızı/pembe, koyu gözlü düz renklilerde ise gözün tamamı ömrü boyunca koyu renklidir (iris renginde açılma görülmez).
Temel Genetik:
Spangle (Baskın)
Normal (Çekinik)
4- TARÇINİLER (CİNNAMON)
Tarçınilerde kafa çizgileri ve kanat desenleri siyahtan çok kahverengiye dönük bir renktedir. Tarçıni mutasyon vücut tüylerinin rengini etkilemez. Fakat bazen az miktarda tarçıni bir renk katkısı olabilir.
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
PARÇALI MUTASYONLARI
1- BASKIN PARÇALILAR
Baskın parçalı muhabbetkuşlarının genellikle belirgin desenleri vardır. Karınlarının orta alt bölümündeki vücut tüylerinde her zaman kök rengi gösteren (sarı veya beyaz) bir renk bandı vardır. Bu bant çok küçük olabileceği gibi, hemen hemen karın bölgesini tamamen kaplayacak kadar büyük de olabilir. Ayrıca bu bant, karın bölgesi boyunca uzanmayan, düzensiz şekillerde de olabilir. Kanat tüylerinin alt kısımlarında da bu renk bandı vardır. Kanatlardaki bu bant, sadece kuşun uçuş tüyleriyle sınırlı kalabileceği gibi, neredeyse kanatların tamamını da kaplayabilir. Baskın parçalı muhabbetkuşları ayrıca, kafalarının arkasında genellikle nohut iriliğinde olan bir de renk yamasına sahiptirler.
Genetik olarak çift faktör baskın parçalılar, yukarıda bahsedilen baskın parçalılardan farklıdır. Çift faktör baskın parçalı muhabbetkuşlarının kafa çizgileri ve kanat desenleri genellikle çok azdır ya da hiç olmayabilir. Genellikle karın bölgesinin en alt kısımlarında ve/veya bel bölgesinde vücut tüylerinin rengini gösteren renkli alanlar bulunur. Vücut tüylerinin büyük bölümü kök rengi (sarı veya beyaz) gösteren düz renktedir.
Baskın parçalı muhabbetkuşlarının iris renkleri yaşa bağlı olarak açılır. Bu özellik baskın parçalı muhabbetkuşlarını, çekinik parçalı muhabbetkuşlarından ayıran en belirgin özelliktir. Çünkü çekinik parçalı muhabbetkuşlarının iris renkleri yaşa bağlı olarak açılmayıp, ömrü boyunca koyu renkte kalır.
Temel Genetik:
Baskın Parçalı – Baskın
Normal – Çekinik
2- ÇEKİNİK PARÇALILAR
Çekinik parçalı muhabbetkuşları genellikle, orijinal vücut renginde olan bel bölgesi hariç, vücutlarının tamamında kök renginde (sarı veya beyaz) olan vücut tüylerine sahiptirler. Genellikle karın bölgesinin alt kısımlarında da orijinal vücut renginde tüylerin oluşturduğu bir renk yaması bulunur. Kanatlarda desenli tüyler olduğunda, bu desen tüylerinin renkleri, üst kısımlara doğru silikleşerek azalan tonda olur. Kanatlarda hiç desen olmayabileceği gibi, pek çok küçük desenler de olabilir. Kafa tüyleri genellikle desensizdir. Ancak bazen yanaklarda ve kafanın üst kısımlarında kafa çizgileri olabilir.
Çekinik parçalı muhabbetkuşlarının gözleri koyu erik ya da kuşüzümü rengindedir ve yaşa bağlı olarak bu renkte açılma olmaz; her zaman koyu renkte kalır. Bu husus parçalı bir muhabbetkuşunun çekinik parçalı olduğunu anlamakta yardımcı olur. (Baskın parçalılarda iris rengi yaşa bağlı olarak açılır.) Ayrıca çekinik parçalı muhabbetkuşlarında cere rengi de normalde değişmez. Yetişkin erkek çekinik parçalı muhabbetkuşlarının cere rengi mordur. Yetişkin dişi çekinik parçalı muhabbetkuşlarının cere rengi beyazdan kahverengiye kadar normal tonlarında olur.
Temel Genetik:
Normal – Baskın
Çekinik Parçalı – Çekinik
3- TEMİZ KANAT PARÇALILAR
Temiz kanat parçalı muhabbetkuşlarının uçuş tüylerinin tamamı kök renginde (sarı veya beyaz) ve lekesizdir. Bazen ikincil uçuş tüyleri (en uzun birincil uçuş tüylerinin üzerinde sıralı olan tüyler) ve/veya kuyruk tüyleri de kök renginde (sarı veya beyaz) olabilir. Temiz kanat parçalı muhabbetkuşlarında genellikle boyun bölgesinde kök renginde küçük renk yamaları görülebilir. Temiz kanat parçalı muhabbetkuşlarının kafalarının arkasında da kök renginde küçük bir renk yaması vardır.
Temel Genetik:
Temiz Kanat Parçalı – Baskın
Normal – Çekinik
4- KOYU GÖZLÜ DÜZ RENKLİLER
Koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşları aslında çekinik parçalı muhabbetkuşları ile temiz kanat parçalı muhabbetkuşlarının kombinasyonudur. Bu iki mutasyonun her ikisinin de özelliklerini çıkaracak olursak, ortaya çıkan muhabbetkuşunun desenleri ve vücut rengi olmaz. Koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşları ya lekesiz sarı (eğer sarı kökenli bir muhabbetkuşu ise) ya da lekesiz beyaz (eğer beyaz kökenli bir muhabbetkuşu ise) renkte olurlar. Adından da anlaşılacağı gibi koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşlarının iris renkleri yaşa bağlı olarak açılmaz ve göz renkleri her zaman koyu erik ya da kuşüzümü renginde kalır.
Kısacası, ömrü boyunca iris rengi koyu olan düz ve lekesiz renkli muhabbetkuşlarına koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşu diyebiliriz. Buna karşılık, düz ve lekesiz renkli diğer muhabbetkuşlarından Lutino/Albinolarda göz rengi kırmızı/pembedir ve çift-faktör spanglelerde ise iris rengi yaşa bağlı olarak açılır ve beyazlar.
Ayrıca koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşlarında cere rengi de normalde değişmez. Yetişkin erkek koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşlarının cere rengi mordur. Yetişkin dişi koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşlarının cere rengi beyazdan kahverengiye kadar normal tonlarında olur.
Temel Genetik:
Çekinik Parçalı ve Temiz Kanat Parçalı Kombinasyonu
DİĞER MUTASYONLAR
1- TEPELİLER
Tepeli muhabbetkuşları eşsiz mutasyonlardır. Bu varyetede muhabbetkuşunun kafasının en üst kısmındaki tüyler merkezden yanlara doğru uzayarak taç şekli alır. Genellikle üç tipte tepe şekli vardır. Tam dairesel tepe tipinde, kafa tüyleri başın üzerindeki bir merkezden yayılarak tam bir daire şekli oluşturacak şekilde aşağıya doğru uzanır. Bu görüntü, müzik grubu Beatles’in saç kesim modelini anımsatır. Yarım dairesel tepe tipinde, kafa tüyleri yine başın üzerindeki bir merkezden yayılırlar. Ancak tüy uzunlukları daha kısadır ve aşağıya doğru uzanmaz. Perçemli tepe tipinde ise, başın ön kısmındaki tüyler haricindeki kafa tüyleri arkaya doğru yatık ve basıktır. Tepe tüyleri sadece başın ön kısmında perçem biçiminde bir şekil oluşturur. Bazı tepeli muhabbetkuşu varyasyonlarında aynı zamanda sırt kısmında kanatların arasından çarpık tüyler uzar ve dikilir.
Temel Genetik:
Karmaşık
2- DEVETÜYÜ KAHVERENGİ DESENLİLER (FALLOW)
Fallow varyetesinin çeşitli tipleri vardır. Fakat genel olarak fallowun kafa çizgileri ile kanat ve kuyruk desenleri deve tüyü renginde kahverengimsidir. İngilizce karşılığı olan “fallow” ismi buradan gelir. Vücut tüylerinin rengi oldukça soluktur fakat bel bölgesinde biraz daha belirginleşir. Gözleri kırmızıdır (Bazı türlerinde pembe bir iris olmaz, bazılarında vardır) ve erkek fallowlarda cere rengi normalde değişmez. ve erkek fallowlarda cere rengi normalde değişmez. Yetişkin erkek fallowlarda cere rengi mordur. Yetişkin dişi fallowlar beyazdan kahverengiye kadar değişen normal cere rengine sahiptirler. Bu varyete çok güzel ve oldukça özel bir varyetedir ve genellikle sadece kuş sergilerinde görülebilir.
Temel Genetik:
Normal - Baskın
Fallow - Çekinik
3- SEMER SIRTLILAR (SADDLEBACK)
Semer sırtlı (Saddleback) varyetesinin kafa çizgileri ile omuz bölgesindeki ve kanatların üst kısmında “V” şeklindeki bölgede bulunan desenler koyu gri renktedir. Desenlerin rengi kantlarda aşağıya doğru git gide normal siyah rengini alır. Kafa çizgileri seyrektir. Bu varyete opallere benzer, fakat semer sırtlıların kafa ve kanatlarında opallerin aksine gövde renginde izler görülmez. Bu muhabbetkuşunun geriye kalan bütün renk ve desenleri normaldir. Bu varyete ilk olarak 1975’te, Avustralya’da ortaya çıkmıştır ve hala oldukça nadirdir.
Temel Genetik:
Normal - Baskın
Saddleback – Çekinik
4- TEKSAS TEMİZ VÜCUTLAR (TEXAS CLEARBODY)
Teksas temiz vücut varyetesinin vücut tüylerinin rengi soluk ya da tamamen renksizdir ve kanat desenlerinin rengi üst kısımlarda koyuyken, kanat uçlarına doğru açık gri renktedir.Teksas temiz vücut muhabbetkuşlarında standart, vücut tüylerinin tamamen renksiz olması ve yerini kök rengine bırakarak tamamen sarı (eğer sarı kökenli ise) ya da beyaz (eğer beyaz kökenli ise) görünmesidir. Teksas temiz vücut muhabbet kuşlarının vücut tüylerinde ancak %50 oranında seyrelmiş bir renk olur. Bu durumda vücut tüyü rengi özellikle bel ve kuyruk üstü bölgesinde yoğunlaşır (koyulaşır).
Temel Genetik:
Normal - Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili) olarak Temiz vücuda göre Baskın
Temiz vücut - Cinsiyete bağlı olarak İnolara göre Baskın
İnolar - Cinsiyete bağlı olarak Çekinik
5- BARUT RENKLİLER (SLATE)
Slate, menekşe rengi ve gri karışımına benzeyen (barut rengi) bir renk faktörüdür. Bu faktör, beyaz kökenli muhabbetkuşlarında çok koyu mavimsi gri bir görünüm kazandırır. Slate varyetelerindeki koyuluk oranı, kuşun sahip olduğu siyah faktörüne göre bir miktar farklılık gösterebilir. Bu faktör, yeşil (Sarı kökenli) bir muhabbetkuşunda da olabilir, fakat sadece bir karartma etkisi oluşturur. Gerçek barut rengi sadece mavi (Beyaz kökenli) muhabbetkuşlarında görülür. Bu tür muhabbetkuşları son derece nadir görülür.
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
6- ANTRASİTLER (ANTHRACİTE)
Antrasit muhabbetkuşunun siyaha yakın (Çok fazla koyu gri) bir gövde rengi vardır. İsmini, siyaha yakın çok koyu gri renkli olan antrasit kömüründen alır. Siyaha yakın gövde rengiyle aynı renkte olan yanak lekelerinin haricinde, antrasit muhabbetkuşunun diğer bütün desenleri normal rengindedir. Bu varyete çok yenidir ve ilk olarak Almanya’da ortaya çıkmıştır. Bu varyete genetik olarak yarı-baskın özellik gösterir. Tek bir antrasit faktörü, tıpkı kobalt oluşumunu sağlayan bir siyah faktör gibi bir karartma etkisi oluşturur. İki antrasit faktörü olan bir muhabbetkuşu siyah gövde rengi ile gerçek antrasit olarak görünür.
Temel Genetik:
Normal – Çekinik
Antrasit – Yarı-baskın
7- SİYAH YÜZLÜLER (BLACKFACE)
Siyah yüz; normalde sadece muhabbetkuşunun kafasında ve ense bölgesinde olan ince siyah kafa çizgilerinin (zebra deseni) yüz maskesi ve hatta vücut tüylerine kadar yayıldığı yeni bir mutasyondur. Siyah yüz mutasyonunda ayrıca vücut renginde koyulaşma da görülür. Bu mutasyon son derece nadirdir ve son olarak Hollanda’da mevcut olduğu bilinmektedir.
Temel Genetik:
Normal – Baskın
Siyah yüz – Çekinik
8- BENEKLİLER (MOTTLED)
Benekli varyete son derece benzersiz bir mutasyondur. Benekli muhabbetkuşunun görünümü, önceleri normal muhabbetkuşu gibidir. Takip eden tüy değişimlerinde, muhabbetkuşunun yeni çıkan tüyleri her seferinde eskiye oranla daha renksiz (sadece kök rengi görünecek şekilde ve desensiz) çıkar. Muhabbetkuşu, (normal parçalılara göre) daha fazla renksiz vücut tüyleri üzerinde rastgele lekeleri olan bir parçalı muhabbetkuşu gibi görünmeye başlar. Beneklenme miktarı bireysel olarak değişkenlik gösterir. Bazılarının vücut tüylerinin çoğunluğu normal renk ve desenlerine sahipken; bazılarında renk ve desenler büyük ölçüde kaybolabilir.
Temel Genetik:
Bilinmiyor / belirlenmemiş
9- DANTEL KANATLILAR (LACEWİNG)
Dantel kanatlı, lutino/albino ve tarçıni bileşimi bir varyetedir. Bu varyetede, muhabbetkuşunun rengi genel olarak kök rengi olan beyaz (beyaz kökenli ise) ya da sarıdır (sarı kökenli ise). Vücut tüyleri üzerinde çok hafif bir vücut rengi dağılımı görülür. Kafa çizgileri, kanat ve kuyruk desenleri açık tarçıni renkte olup, yanak lekeleri soluk menekşe rengindedir. Gözleri kırmızı/pembedir ve erkek dantel kanatlıların cere rengi normalde değişmez. Yetişkin erkek dantel kanatlıların ceresi mordur. Yetişkin dişi dantel kanatlılar, beyazdan kahverengiye kadar değişen normal cere rengine sahiptirler. Bu varyete genellikle sadece kuş sergilerinde görülebilir.
Muhabbet kuşunuzun hangi türden ve varyeteden olduğunu bulmakta zorlanıyor musunuz? Ya da başka hangi türlerin bulunduğunu mu öğrenmek istiyorsunuz? Belki de muhabbetkuşlarının genetiğini öğrenmeye merak sardınız. Eğer öyle ise, bu bölümde anlatılanları okumalısınız. Değişik muhabbetkuşu mutasyonlarının tamamı ve nasıl elde edildikleri hakkında bilgi edinmek isterseniz, bu bölümü baştan sonuna kadar okumalısınız.
RENK MUTASYONLARI
1- Temel Renkliler
2- Koyu (Siyah) Faktörler
3- Gri Faktörler
4- Mor Faktörler
5- Seyreltik (Soluk) Renkliler
6- Sarı Yüzlüler
7- Lutino/Albinolar
KANAT DESENLERİNE GÖRE MUTASYONLAR
1- Normaller
2- Opaller (Opaline)
3- Pullular (Spangle)
4- Tarçıniler (Cinnamon)
PARÇALI MUTASYONLAR
1- Baskın Parçalılar
2- Çekinik Parçalılar
3- Temiz Kanat Parçalılar
4- Koyu Gözlü Düz Renkliler
ENDER RASTLANAN MUTASYONLAR
1- Tepeliler
2- Devetüyü Kahve Desenliler (Fallow)
3- Semer Sırtlılar (Saddleback)
4- Teksas Temiz Vücutlar (Texas Clearbody)
5- Barut Renkliler (Slate)
6- Antrasitler (Anthracite)
7- Siyah yüzlüler (Blackface)
8- Benekliler (Mottled)
9- Dantel Kanatlılar (Lacewing)
10- Yarım Taraflılar (Half-sider)
RENK MUTASYONLARI
1- TEMEL RENKLİLER
Bütün muhabbetkuşlarının kökeni iki temel varyeteden gelmektedir. Bunlardan biri sarı pigment temeli olan ve sarı kökenli denen varyetedir. Sarı pigmentten yoksun olan diğer varyeteye ise beyaz kökenli denir. Kuşların ait oldukları varyeteyi gösteren bu temel renkler, kuşun yüz maskesinde ve kanat deseni ile başın üzerindeki siyah çizgi ve desenlerin aralarında görülür. (Sarı yüzlü mutasyon istisnadır.) Normalde vücut tüyleri, yapılarındaki mavi rengi yansıtır. Sarı kökenli çoğu varyetede vücut tüylerindeki mavi renk, kökenindeki sarı pigmentlerle kombine olarak genellikle parlak yeşil olarak görünür. Beyaz kökenli muhabbetkuşlarının temelinde sarı pigment bulunmadığı için, vücut tüylerinin yapısındaki mavi renkten ileri gelen parlak mavi bir görünüme sahip olurlar.
Temel Genetik:
Sarı Köken – Baskın
Beyaz Köken – Çekinik
2- KOYU (SİYAH) FAKTÖRLER
Bütün muhabbetkuşlarında koyu, yani siyah faktörü değişik seviyelerde vardır. Bu seviyeler,
1- siyah faktörü olmayan
2- bir siyah faktörü olan
3- iki siyah faktörü olan
olmak üzere 3 çeşittir. Vahşi muhabbetkuşlarında siyah faktörü bulunmaz. Siyah faktörü esasında vücut tüylerinin yapısındaki mavi rengin tonunu etkiler (koyulaştırır). (Vücut tüylerinin tamamı düz renk olan, örneğin Albino/Lutino muhabbetkuşlarında siyah faktörü yoktur ya da varlığı bilinmemektedir.) Siyah faktörü bulunmayan yeşil (sarı kökenli) muhabbetkuşları, orijinal, çok parlak yeşil renklidirler. Bu varyeteler “yeşil” ya da “açık yeşil” olarak adlandırılır. Bir siyah faktörü olan muhabbetkuşunun rengi daha koyu yeşildir. Bu varyeteye “koyu yeşil” denir. İki siyah faktörü olan muhabbetkuşlarında ise renk koyu haki yeşildir. Bu varyete ise, yeşil zeytin rengini anımsattığı için “zeytuni” olarak bilinir. Siyah faktörü bulunmayan mavi (beyaz kökenli) muhabbetkuşları, orijinal, açık tonda, gökyüzü mavisi renginde olurlar. Bu varyeteler “gök mavi” olarak adlandırılır. Bir siyah faktörü olan muhabbetkuşunun rengi biraz daha koyu mavidir. Bu varyeteye “kobalt mavi” denir. İki siyah faktörü olan muhabbetkuşlarında ise renk koyu grimsi mavidir (maviden çok gri gibi). Bu varyete ise, leylak rengini anımsattığı için “lila” olarak bilinir. Siyah faktörün tüm seviyelerinde her tonda koyuluğa yer vardır. Mesela bir “gök mavi” diğer bir “gök mavi”den çok az daha koyu, bir “zeytuni” ise diğer bir “zeytuni”den çok az daha açık olabilir. Fakat genellikle bir muhabbetkuşunun, siyah faktörün hangi seviyesine dahil olduğunu tahmin etmek zor olmaz. Yukarıdaki resimler kıyaslama için kullanılabilir.
Temel Genetik:
Siyah Faktör – Yarı Baskın
Normal – Çekinik
3- GRİ FAKTÖRLER
Gri faktör, bir “renk ilavesi” faktörüdür. Eğer bir muhabbetkuşu gri faktöre sahip ise, o kuşun orijinal vücut renginde gri renk ilavesi var demektir. Gri faktör, ana renk üzerinde oldukça güçlü ve baskın bir etkiye sahiptir. Normal sarı kökenli muhabbetkuşları, gri faktörün etkisi altında “gri/yeşil” görünürler. Normal beyaz kökenli muhabbetkuşları, gri faktörün etkisi altında “gri” renk alırlar.
Temel Genetik:
Gri Faktör – Baskın
Normal – Çekinik
4- MOR FAKTÖRLER
Mor faktör, bir “renk ilavesi” faktörüdür. Ancak gri faktör kadar güçlü bir etkisi yoktur. Eğer bir muhabbetkuşu mor faktöre sahip ise, bunu bilebilir ya da bilemeyebilirsiniz. Gerçek mor renk, kendini sadece kobalt (beyaz kökenli, bir koyu faktörlü) muhabbetkuşlarında ya da çift faktöre sahip gök mavisi (beyaz kökenli, koyu faktörü olmayan) muhabbetkuşlarında gösterir. Sarı kökenli bir muhabbetkuşu mor faktör taşıdığında bunu ayırt etmek çok zordur. Mor, siyah faktörde olduğu gibi genellikle vücut tüylerindeki yeşil rengi koyulaştırır. Bazen, mor faktöre sahip yeşil bir kuşun beline ve kuyruk üstü bölgesine yakından dikkatle bakıldığında, hafif mor bir renk yansıması göze çarpabilir. Bir mor faktör taşıyan gök mavisi muhabbetkuşlarının vücut tüylerinde, özellikle bel ve kuyruk üstü bölgesinde yoğunlaşan (koyulaşan) hafif mor bir renklenme görülür ve bazen normal gök mavisi muhabbetkuşlarından daha koyu görünürler. Lila (iki siyah faktörü olan beyaz kökenli) muhabbetkuşlarında mor faktörü tespit etmek oldukça zordur.
Temel Genetik:
Mor Faktör – Yarı Baskın
Normal – Çekinik
5 - SEYRELTİK (SOLUK) RENKLİLER
Siyah faktöre sahip muhabbetkuşları, aynı zamanda seyreltik (soluk) renklerde de bir dereceye sahip olabilirler. Soluk renkliler, greywing (gri kanat), full-body-color greywing (tam gövde renkli gri kanat), clearwing (temiz kanat) ve dilute (seyreltik (soluk) renk) olmak üzere dört türden oluşur. Gri kanat muhabbetkuşları siyah yerine gri renkte kafa çizgilerine ve kanat tüylerine sahiptirler ve vücut tüylerinin rengi %50 soluktur. Tam gövde renkli gri kanat muhabbetkuşları da aynı gri desenlere ve kanat tüylerine sahiptirler. Fakat vücut tüylerinin renkleri canlı ve parlaktır (açık ya da soluk değildir). Temiz kanat muhabbetkuşlarının gri renkteki kafa çizgileri ve kanat desenleri çok az belli olur ya da hiç yoktur ve vücut tüylerinin renkleri canlı ve parlaktır (açık ya da soluk değildir). Soluk renkli muhabbetkuşlarının vücutlarının tamamı soluk renklidir. Gri renkteki kafa çizgileri ve kanat desenleri oldukça siliktir ve çok az belli olur. Vücut tüylerinin rengi ise %80 soluktur. Hiç soluk renk derecesi olmayan muhabbetkuşu, daha önce bahsettiğimiz normal muhabbetkuşu gibi görünür.
Temel Genetik:
Normal – Baskın*
Gri Kanat – Çekinik, Temiz Kanat Eşleşmesinden Gelenler - Baskın
Temiz Kanat – Çekinik, Gri Kanat Eşleşmesinden Gelenler - Baskın
Soluk Renkli – Çekinik
6- SARI YÜZLÜLER
Sarı yüzlü muhabbetkuşları, sarı kökenli muhabbetkuşları ile beyaz kökenli muhabbetkuşlarının arasındadır. Bunlar; sarı kökenli muhabbetkuşlarına göre daha az miktarda bulunan, değişik değerlerde sarı pigment seviyelerine sahiptirler. Sarı pigment seviyelerindeki bu değişik değerler, birkaç değişik gen oluşumuna neden olur. Görsel olarak sarı yüzlülerde 2 tip vardır: “Tip 1” ve Tip 2”. Tip 1 sarı yüzlü muhabbetkuşlarında yüz maskesini oluşturan tüylerin tamamı sarıdır. Sarı renk, kuyruk tüylerinin kenarlarında da görünebilir. Sarı renk bu bölgelerle sınırlıdır ve muhabbetkuşunun vücut tüyleri normal rengindedir. Tip 2 sarı yüzlü muhabbet kuşları, tip 1 sarı yüzlü muhabbetkuşlarında olduğu gibi sarı renkli yüz maskesi tüylerine ve kuyruk tüylerine sahiptirler. Ancak, yaklaşık 3 aylıkken geçirilen ilk tüy değişiminden sonra sarı renk vücut tüylerine yayılır ve orijinal renge karışarak yeni bir renk meydana getirir. Örneğin gök mavi varyetede, tip 2 sarı yüzlü gök mavi muhabbetkuşlarının vücut tüylerinde türkuaza yakın bir renk meydana gelir. Tip 1 sarı yüzlü gök mavi muhabbetkuşlarında ise, vücut tüylerindeki mavi renk, gök mavi olarak kalır.
Temel Genetik:
Tip 1 – Çekinik
Tip 2 – Baskın
7- LUTİNO/ALBİNOLAR
Lutino/Albinolarda bütün renk ve desenler etkin bir biçimde silinmiş, geriye sadece temel renk (sarı veya beyaz) kalmıştır. Lutino ve albinolar aynı varyetedirler. Sadece, aynı varyete içerisinde sarı kökenli olduklarında farklı, beyaz kökenli olduklarında farklı isim alırlar. Lutinolar, sarı kökenli muhabbetkuşlarıdır ve vücutlarının tamamı sarı renkte olan kırmızı/pembe gözlü kuşlardır. Albinolar, beyaz kökenli muhabbetkuşlarıdır ve vücutlarının tamamı beyaz renkte olan kırmızı/pembe gözlü kuşlardır. Lutino/Albinolardan ortaya çıkan iki mutasyon vardır. “Tarçıni Etki” ile kafa çizgileri ve kanat desenleri açık kahverengi, dantel gibi bir görünüm alarak, lacewing (Dantel Kanatlı) denen varyeteyi oluşturur. Sarı yüzlü albinolarda vücudun tamamı, değişik derecelerde uçuk sarı rengin etkisinde olan normal beyaz renktedir. Bu muhabbetkuşları bazen creamino (kremino) diye adlandırılırlar. Eğer sarı yüz tipi “Tip 1” ise, sarı renk, yüzdeki maske alanı ile sınırlı kalır. Eğer sarı yüz tipi “Tip 2” ise, albinonun tüm vücut tüyleri krem rengine yakın uçuk-sarı renkte olur. Lutino/Albino erkeklerin cere renkleri normalde değişmez. Yetişkin erkek Lutino/Albinolarda cere rengi mordur. Yetişkin dişi Lutino/Albinolar beyazdan kahverengiye kadar değişen normal cere rengine sahiptirler.
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
KANAT DESENLERİNE GÖRE MUTASYONLAR
1- NORMALLER
Normal muhabbetkuşları, türünü en kolay tespit edebileceğiniz mutasyonlardır. Kafa çizgileri ve kanat desenleri, yabani muhabbetkuşlarında olduğu gibidir. Normal muhabbetkuşlarında ince siyah (zebra deseni) kafa çizgileri ve belirgin kanat desenlerinin arasından kök rengi gösteren desenler vardır.*
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
2- OPALLER (OPALİNE)
Opal muhabbetkuşları, kafa çizgileri ve omuz desenlerine göre adlandırılan mutasyonlardandır. Opal mutasyonlarda, kafa ve ense bölgesindeki tüylerde bulunan siyah kafa çizgileri normal mutasyonlara göre daha incedir ve bunların arasındaki kök rengini gösteren alanlar daha kalındır. Bu mutasyona güzellik katan diğer bir özellik ise, vücut tüylerinin renginin ese bölgesindeki kafa çizgileri boyunca ve kanat tüyleri üzerinde de görülmesidir. Opal muhabbetkuşlarının kuyrukları karakteristik olarak, boydan boya, açıktan koyuya değişen renk ve desenlerle kaplı kuyruk tüylerinden oluşur.
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
3- PULLULAR (SPANGLE)
Spanglelerde, kanat ve kuyruk tüylerinde ters desenler olur. Kanat tüylerinde, klasik desen örneklerindeki kenarları beyaz çizgili olan normal siyah tüylerin yerine, genellikle ince, siyah kenar çizgileri olan lekesiz (sarı ya da beyaz) kanat tüyleri vardır. Spangle mutasyonlarda bazen vücut renkleri ile aynı renkte bir parça renk, başın arka kısmında, kafa çizgilerinin arasında da görülebilir. Opallerin aksine, vücut renkleri spanglelerde ense boyunca ve kanat tüylerinde görülmez. Ancak bir muhabbetkuşu aynı zamanda hem opal, hem spangle olarak, kanatlar üzerinde benzersiz bir renk dağılımı sergileyebilirler.
Genetik olarak çift-faktör spangleler, tamamen sarı ya da tamamen beyazdırlar (kök renge bağlı olarak). Eğer düz renkli bir muhabbetkuşunun iris renginde yaşına bağlı olarak normal bir açılma görülüyorsa, o muhabbetkuşu çift-faktör spangledir. Düz renkli diğer türlerden lutino/albinolarda gözler ve iris kırmızı/pembe, koyu gözlü düz renklilerde ise gözün tamamı ömrü boyunca koyu renklidir (iris renginde açılma görülmez).
Temel Genetik:
Spangle (Baskın)
Normal (Çekinik)
4- TARÇINİLER (CİNNAMON)
Tarçınilerde kafa çizgileri ve kanat desenleri siyahtan çok kahverengiye dönük bir renktedir. Tarçıni mutasyon vücut tüylerinin rengini etkilemez. Fakat bazen az miktarda tarçıni bir renk katkısı olabilir.
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
PARÇALI MUTASYONLARI
1- BASKIN PARÇALILAR
Baskın parçalı muhabbetkuşlarının genellikle belirgin desenleri vardır. Karınlarının orta alt bölümündeki vücut tüylerinde her zaman kök rengi gösteren (sarı veya beyaz) bir renk bandı vardır. Bu bant çok küçük olabileceği gibi, hemen hemen karın bölgesini tamamen kaplayacak kadar büyük de olabilir. Ayrıca bu bant, karın bölgesi boyunca uzanmayan, düzensiz şekillerde de olabilir. Kanat tüylerinin alt kısımlarında da bu renk bandı vardır. Kanatlardaki bu bant, sadece kuşun uçuş tüyleriyle sınırlı kalabileceği gibi, neredeyse kanatların tamamını da kaplayabilir. Baskın parçalı muhabbetkuşları ayrıca, kafalarının arkasında genellikle nohut iriliğinde olan bir de renk yamasına sahiptirler.
Genetik olarak çift faktör baskın parçalılar, yukarıda bahsedilen baskın parçalılardan farklıdır. Çift faktör baskın parçalı muhabbetkuşlarının kafa çizgileri ve kanat desenleri genellikle çok azdır ya da hiç olmayabilir. Genellikle karın bölgesinin en alt kısımlarında ve/veya bel bölgesinde vücut tüylerinin rengini gösteren renkli alanlar bulunur. Vücut tüylerinin büyük bölümü kök rengi (sarı veya beyaz) gösteren düz renktedir.
Baskın parçalı muhabbetkuşlarının iris renkleri yaşa bağlı olarak açılır. Bu özellik baskın parçalı muhabbetkuşlarını, çekinik parçalı muhabbetkuşlarından ayıran en belirgin özelliktir. Çünkü çekinik parçalı muhabbetkuşlarının iris renkleri yaşa bağlı olarak açılmayıp, ömrü boyunca koyu renkte kalır.
Temel Genetik:
Baskın Parçalı – Baskın
Normal – Çekinik
2- ÇEKİNİK PARÇALILAR
Çekinik parçalı muhabbetkuşları genellikle, orijinal vücut renginde olan bel bölgesi hariç, vücutlarının tamamında kök renginde (sarı veya beyaz) olan vücut tüylerine sahiptirler. Genellikle karın bölgesinin alt kısımlarında da orijinal vücut renginde tüylerin oluşturduğu bir renk yaması bulunur. Kanatlarda desenli tüyler olduğunda, bu desen tüylerinin renkleri, üst kısımlara doğru silikleşerek azalan tonda olur. Kanatlarda hiç desen olmayabileceği gibi, pek çok küçük desenler de olabilir. Kafa tüyleri genellikle desensizdir. Ancak bazen yanaklarda ve kafanın üst kısımlarında kafa çizgileri olabilir.
Çekinik parçalı muhabbetkuşlarının gözleri koyu erik ya da kuşüzümü rengindedir ve yaşa bağlı olarak bu renkte açılma olmaz; her zaman koyu renkte kalır. Bu husus parçalı bir muhabbetkuşunun çekinik parçalı olduğunu anlamakta yardımcı olur. (Baskın parçalılarda iris rengi yaşa bağlı olarak açılır.) Ayrıca çekinik parçalı muhabbetkuşlarında cere rengi de normalde değişmez. Yetişkin erkek çekinik parçalı muhabbetkuşlarının cere rengi mordur. Yetişkin dişi çekinik parçalı muhabbetkuşlarının cere rengi beyazdan kahverengiye kadar normal tonlarında olur.
Temel Genetik:
Normal – Baskın
Çekinik Parçalı – Çekinik
3- TEMİZ KANAT PARÇALILAR
Temiz kanat parçalı muhabbetkuşlarının uçuş tüylerinin tamamı kök renginde (sarı veya beyaz) ve lekesizdir. Bazen ikincil uçuş tüyleri (en uzun birincil uçuş tüylerinin üzerinde sıralı olan tüyler) ve/veya kuyruk tüyleri de kök renginde (sarı veya beyaz) olabilir. Temiz kanat parçalı muhabbetkuşlarında genellikle boyun bölgesinde kök renginde küçük renk yamaları görülebilir. Temiz kanat parçalı muhabbetkuşlarının kafalarının arkasında da kök renginde küçük bir renk yaması vardır.
Temel Genetik:
Temiz Kanat Parçalı – Baskın
Normal – Çekinik
4- KOYU GÖZLÜ DÜZ RENKLİLER
Koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşları aslında çekinik parçalı muhabbetkuşları ile temiz kanat parçalı muhabbetkuşlarının kombinasyonudur. Bu iki mutasyonun her ikisinin de özelliklerini çıkaracak olursak, ortaya çıkan muhabbetkuşunun desenleri ve vücut rengi olmaz. Koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşları ya lekesiz sarı (eğer sarı kökenli bir muhabbetkuşu ise) ya da lekesiz beyaz (eğer beyaz kökenli bir muhabbetkuşu ise) renkte olurlar. Adından da anlaşılacağı gibi koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşlarının iris renkleri yaşa bağlı olarak açılmaz ve göz renkleri her zaman koyu erik ya da kuşüzümü renginde kalır.
Kısacası, ömrü boyunca iris rengi koyu olan düz ve lekesiz renkli muhabbetkuşlarına koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşu diyebiliriz. Buna karşılık, düz ve lekesiz renkli diğer muhabbetkuşlarından Lutino/Albinolarda göz rengi kırmızı/pembedir ve çift-faktör spanglelerde ise iris rengi yaşa bağlı olarak açılır ve beyazlar.
Ayrıca koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşlarında cere rengi de normalde değişmez. Yetişkin erkek koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşlarının cere rengi mordur. Yetişkin dişi koyu gözlü düz renkli muhabbetkuşlarının cere rengi beyazdan kahverengiye kadar normal tonlarında olur.
Temel Genetik:
Çekinik Parçalı ve Temiz Kanat Parçalı Kombinasyonu
DİĞER MUTASYONLAR
1- TEPELİLER
Tepeli muhabbetkuşları eşsiz mutasyonlardır. Bu varyetede muhabbetkuşunun kafasının en üst kısmındaki tüyler merkezden yanlara doğru uzayarak taç şekli alır. Genellikle üç tipte tepe şekli vardır. Tam dairesel tepe tipinde, kafa tüyleri başın üzerindeki bir merkezden yayılarak tam bir daire şekli oluşturacak şekilde aşağıya doğru uzanır. Bu görüntü, müzik grubu Beatles’in saç kesim modelini anımsatır. Yarım dairesel tepe tipinde, kafa tüyleri yine başın üzerindeki bir merkezden yayılırlar. Ancak tüy uzunlukları daha kısadır ve aşağıya doğru uzanmaz. Perçemli tepe tipinde ise, başın ön kısmındaki tüyler haricindeki kafa tüyleri arkaya doğru yatık ve basıktır. Tepe tüyleri sadece başın ön kısmında perçem biçiminde bir şekil oluşturur. Bazı tepeli muhabbetkuşu varyasyonlarında aynı zamanda sırt kısmında kanatların arasından çarpık tüyler uzar ve dikilir.
Temel Genetik:
Karmaşık
2- DEVETÜYÜ KAHVERENGİ DESENLİLER (FALLOW)
Fallow varyetesinin çeşitli tipleri vardır. Fakat genel olarak fallowun kafa çizgileri ile kanat ve kuyruk desenleri deve tüyü renginde kahverengimsidir. İngilizce karşılığı olan “fallow” ismi buradan gelir. Vücut tüylerinin rengi oldukça soluktur fakat bel bölgesinde biraz daha belirginleşir. Gözleri kırmızıdır (Bazı türlerinde pembe bir iris olmaz, bazılarında vardır) ve erkek fallowlarda cere rengi normalde değişmez. ve erkek fallowlarda cere rengi normalde değişmez. Yetişkin erkek fallowlarda cere rengi mordur. Yetişkin dişi fallowlar beyazdan kahverengiye kadar değişen normal cere rengine sahiptirler. Bu varyete çok güzel ve oldukça özel bir varyetedir ve genellikle sadece kuş sergilerinde görülebilir.
Temel Genetik:
Normal - Baskın
Fallow - Çekinik
3- SEMER SIRTLILAR (SADDLEBACK)
Semer sırtlı (Saddleback) varyetesinin kafa çizgileri ile omuz bölgesindeki ve kanatların üst kısmında “V” şeklindeki bölgede bulunan desenler koyu gri renktedir. Desenlerin rengi kantlarda aşağıya doğru git gide normal siyah rengini alır. Kafa çizgileri seyrektir. Bu varyete opallere benzer, fakat semer sırtlıların kafa ve kanatlarında opallerin aksine gövde renginde izler görülmez. Bu muhabbetkuşunun geriye kalan bütün renk ve desenleri normaldir. Bu varyete ilk olarak 1975’te, Avustralya’da ortaya çıkmıştır ve hala oldukça nadirdir.
Temel Genetik:
Normal - Baskın
Saddleback – Çekinik
4- TEKSAS TEMİZ VÜCUTLAR (TEXAS CLEARBODY)
Teksas temiz vücut varyetesinin vücut tüylerinin rengi soluk ya da tamamen renksizdir ve kanat desenlerinin rengi üst kısımlarda koyuyken, kanat uçlarına doğru açık gri renktedir.Teksas temiz vücut muhabbetkuşlarında standart, vücut tüylerinin tamamen renksiz olması ve yerini kök rengine bırakarak tamamen sarı (eğer sarı kökenli ise) ya da beyaz (eğer beyaz kökenli ise) görünmesidir. Teksas temiz vücut muhabbet kuşlarının vücut tüylerinde ancak %50 oranında seyrelmiş bir renk olur. Bu durumda vücut tüyü rengi özellikle bel ve kuyruk üstü bölgesinde yoğunlaşır (koyulaşır).
Temel Genetik:
Normal - Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili) olarak Temiz vücuda göre Baskın
Temiz vücut - Cinsiyete bağlı olarak İnolara göre Baskın
İnolar - Cinsiyete bağlı olarak Çekinik
5- BARUT RENKLİLER (SLATE)
Slate, menekşe rengi ve gri karışımına benzeyen (barut rengi) bir renk faktörüdür. Bu faktör, beyaz kökenli muhabbetkuşlarında çok koyu mavimsi gri bir görünüm kazandırır. Slate varyetelerindeki koyuluk oranı, kuşun sahip olduğu siyah faktörüne göre bir miktar farklılık gösterebilir. Bu faktör, yeşil (Sarı kökenli) bir muhabbetkuşunda da olabilir, fakat sadece bir karartma etkisi oluşturur. Gerçek barut rengi sadece mavi (Beyaz kökenli) muhabbetkuşlarında görülür. Bu tür muhabbetkuşları son derece nadir görülür.
Temel Genetik:
Cinsiyete bağlı (X Kromozomu ile ilgili)
6- ANTRASİTLER (ANTHRACİTE)
Antrasit muhabbetkuşunun siyaha yakın (Çok fazla koyu gri) bir gövde rengi vardır. İsmini, siyaha yakın çok koyu gri renkli olan antrasit kömüründen alır. Siyaha yakın gövde rengiyle aynı renkte olan yanak lekelerinin haricinde, antrasit muhabbetkuşunun diğer bütün desenleri normal rengindedir. Bu varyete çok yenidir ve ilk olarak Almanya’da ortaya çıkmıştır. Bu varyete genetik olarak yarı-baskın özellik gösterir. Tek bir antrasit faktörü, tıpkı kobalt oluşumunu sağlayan bir siyah faktör gibi bir karartma etkisi oluşturur. İki antrasit faktörü olan bir muhabbetkuşu siyah gövde rengi ile gerçek antrasit olarak görünür.
Temel Genetik:
Normal – Çekinik
Antrasit – Yarı-baskın
7- SİYAH YÜZLÜLER (BLACKFACE)
Siyah yüz; normalde sadece muhabbetkuşunun kafasında ve ense bölgesinde olan ince siyah kafa çizgilerinin (zebra deseni) yüz maskesi ve hatta vücut tüylerine kadar yayıldığı yeni bir mutasyondur. Siyah yüz mutasyonunda ayrıca vücut renginde koyulaşma da görülür. Bu mutasyon son derece nadirdir ve son olarak Hollanda’da mevcut olduğu bilinmektedir.
Temel Genetik:
Normal – Baskın
Siyah yüz – Çekinik
8- BENEKLİLER (MOTTLED)
Benekli varyete son derece benzersiz bir mutasyondur. Benekli muhabbetkuşunun görünümü, önceleri normal muhabbetkuşu gibidir. Takip eden tüy değişimlerinde, muhabbetkuşunun yeni çıkan tüyleri her seferinde eskiye oranla daha renksiz (sadece kök rengi görünecek şekilde ve desensiz) çıkar. Muhabbetkuşu, (normal parçalılara göre) daha fazla renksiz vücut tüyleri üzerinde rastgele lekeleri olan bir parçalı muhabbetkuşu gibi görünmeye başlar. Beneklenme miktarı bireysel olarak değişkenlik gösterir. Bazılarının vücut tüylerinin çoğunluğu normal renk ve desenlerine sahipken; bazılarında renk ve desenler büyük ölçüde kaybolabilir.
Temel Genetik:
Bilinmiyor / belirlenmemiş
9- DANTEL KANATLILAR (LACEWİNG)
Dantel kanatlı, lutino/albino ve tarçıni bileşimi bir varyetedir. Bu varyetede, muhabbetkuşunun rengi genel olarak kök rengi olan beyaz (beyaz kökenli ise) ya da sarıdır (sarı kökenli ise). Vücut tüyleri üzerinde çok hafif bir vücut rengi dağılımı görülür. Kafa çizgileri, kanat ve kuyruk desenleri açık tarçıni renkte olup, yanak lekeleri soluk menekşe rengindedir. Gözleri kırmızı/pembedir ve erkek dantel kanatlıların cere rengi normalde değişmez. Yetişkin erkek dantel kanatlıların ceresi mordur. Yetişkin dişi dantel kanatlılar, beyazdan kahverengiye kadar değişen normal cere rengine sahiptirler. Bu varyete genellikle sadece kuş sergilerinde görülebilir.
